Grote bomen snoeien
Als je prachtige bomen snoeit ga je doordacht te werk
Grote bomen snoeien is niet eenvoudig. Op zich is het al niet evident om al klimmend 30 meter hoog in de kruin te geraken op een veilige manier. Daarnaast moet je nog weten wat je er juist moet, mag of juist niet mag doen, in die grote kruin. En wanneer, op welk tijdstip in het jaar, je de bomen mag snoeien. Je moet doordacht te werk gaan.
De kroonarchitectuur wordt bepaald door de boom zelf en hij kan dit beter dan wie ook. Veel beter dan een mens. Daarom is het niet altijd eenvoudig om de juiste ingrepen te doen indien je gaat snoeien. Hiervoor is veel kennis over onder andere de kroonarchitectuur bij bomen nodig.
Eerst en vooral ga je je afvragen of de boom wel mag gesnoeid worden. Dit hangt van zijn conditie af.
En waarom je de grote boom zou snoeien.
Daarna ga je een plan van aanpak bepalen. Namelijk hoe je de grote boom gaat snoeien en hoe je de grote boom verder in de tijd gaat beheren vanaf dat moment.
Mag de boom wel gesnoeid worden?
Een boom die in goede conditie is en vitaal is, kan en mag gesnoeid worden. Zei het op het juiste moment.
Bomen met een slechte conditie hebben vaak geen nood aan snoei, maar wel aan een groeiplaatsverbetering. Zo is het bijvoorbeeld niet goed om de toppen uit grote bomen te snoeien als die takdelen afgestorven zijn. Het is veel beter om onderzoek te doen naar wat de reden van de afstervende takken is. En dan bijvoorbeeld een gepaste groeiplaatsverbetering uit te voeren, als dit de oplossing is.
Waarom is het belangrijk zich af te vragen of een grote boom al dan niet mag gesnoeid worden? Misschien eerst een kleine opmerking hierbij; je moet je dit afvragen voor iedere boom, groot of klein. Maar een grote boom heeft vaak een veel grotere waarde dan een kleine boom. Zowel qua biodiversiteit als financieel.
Als u een grote boom taxeert of er een waardebepaling laat van uitvoeren, kan u soms schrikken van hoeveel de boom waard is. Grote bomen in een dorpskern kunnen zelf een erg hoge waarde hebben. Tot tienduizenden euro’s. Als u zulk een grote en waardevolle boom zou snoeien op een moment dat deze de snoei niet aankan, kan de boom afsterven. Er is dan ook grote financiële schade gemaakt. Daarom moet je steeds weten of ene boom de snoei aankan of niet.
Hierbij nog de bemerking dat bomen in stedelijk gebied, die beschikken over een goede groeiplaatsinrichting en/of doordachte groeiplaatsconstructie, veelal een zeer goede conditie hebben. Zeker ten opzichte van deze bomen die onvoldoende en slecht doorwortelbare ruimte hebben. Deze conditioneel goede bomen kunnen dan steeds gesnoeid worden als het nodig is. De andere niet, en moeten misschien verwijdert worden, wat meer geld kost.
Waarom zou je de boom snoeien?
Een boom die solitair staat en waar geen risico op takbreuk of omgevingsschade is, hoef je niet te snoeien. Deze boom kan uitgroeien tot zijn maximale grootte. Wat hem dan nog het mooiste maakt.
Er zijn echter verschillende redenen waarom je een grote boom eventueel toch gaat of moet snoeien:
- Als er overhangende takken zijn die burenlast veroorzaken. Hier snoei je ook beter te vroeg, dan te laat. Kleine takken snoeien, maakt kleine snoeiwonden. Wat veel minder erg is voor de boom. De snoeiwonden zullen sneller afgrendelen. En daardoor minder kans maken op aantasting.
- Of wanneer er een gesteltak topzwaar is, zodat er gevaar bestaat op uitscheuren met een grote stamwonde tot gevolg.
- Ook wanneer de boom aangetast is door een parasitaire schimmel en er ganse kruindelen op termijn zouden kunnen uitscheuren is snoeien vaak aangewezen. Dit is dan een veiligheidssnoei.
- Of wanneer er al takken zijn uitgescheurd in de kruin van de boom.
Hoe ga je snoeien?
De basisregels om een beeldbepalende boom te snoeien zijn:
- Snoei nooit grote of dikke takken weg en snoei aan de buitenzijde van de kruin.
- Niet meer dan 20% van de totale bladmassa of kroon in een snoeibeurt wegsnoeien.
- Snoei niet elk jaar, maar laat de boom terug op zijn normale energieniveau komen vooraleer opnieuw te snoeien.
- Snoei op het juiste moment. Voor de meeste bomen is dit in het groeiseizoen (lente en zomer). Voor ABC-bomen is dit altijd in de zomer.
Bij sommige boomsoorten is er extra aandacht vereist
Gaat u een grote beuk, linde of esdoorn snoeien? Houd dan rekening met de gladde schors van deze bomen en hun gevoeligheid voor zonnebrand.
Bij het in één snoeibeurt te fel uitlichten van de kroon of door grote takken weg te nemen, kan de zon op takken of stamdelen schijnen die voorheen niet rechtstreeks waren blootgesteld aan zonnestralen. Hierdoor kan zonnebrand ontstaan. Met als gevolg dat de bast en het cambium (groeilaag waar de celdeling plaats vindt, juist onder de bast) van de bomen beschadigd of “verbrand” geraakt door de zon. Als het cambium sterft, kan de boom niet meer groeien en sterft de boom af.
Beuk, linde of esdoorn hun stam of grote gesteltakken ervan plots blootstellen aan direct zonlicht, door snoei, kan dus wel degelijk veel schade aanrichten. En niet alleen op de stam maar ook 30 meter hoog in de kruin.
Wanneer een boom snoeien is ook erg belangrijk. Want sommige soorten kunnen bloeden. En dat wens je niet.
Overhangende of te diep doorhangende takken snoeien bij grote bomen
Als de takken van de boom te ver doorhangen en het verkeer niet goed meer door kan, moet er iets gebeuren. Vaak worden de onderste takken van de boom ingekort, zodat ze hoger van de grond komen. Ze zijn korter, maar ook lichter, dus ze hangen niet meer zo diep door.
Echter is dit inkorten niet voldoende. Als vakkundig boomverzorger zullen wij ook een deel van de kruin innemen en uitlichten, net boven deze diep doorhangende takken. Waardoor de onderste takken van de boom meer lichtinval krijgen dan voorheen. En omdat de groei van bomen aangestuurd wordt door auxine, een groeihormoon geproduceerd in de bladknoppen, zullen de takken die meer licht krijgen zich gaan strekken. Met andere woorden, niet meer zo diep doorhangen.
Deze manier van snoei zorgt ervoor dat er voor langere periode voldaan is aan het probleem van te diep doorhangende takken. Omdat de takken meer geneigd zijn om naar boven te groeien in plaats van af te hangen.
