De verschillende soorten snoei bij bomen. Door kroonreductie of het uitlichten van de kroon.
Welkom op onze pagina over de verschillende soorten snoei bij bomen. Tot de drie meest voorkomende soorten snoei behoren de kroonreductie, het uitlichten kruin en de veiligheidssnoei. Ook vindt u informatie over bomen toppen. Wij houden niet van bomen toppen, omdat dit erg nadelig is voor bomen, en weigeren dit soort werk als er geen gegronde reden voor is. Bomen toppen gebeurt dan ook enkel als er geen andere oplossing voor de boom meer is.
Naast informatie over de verschillende soorten snoei bij bomen, geven we graag bijkomende achtergrondinformatie.
En wanneer u bomen snoeit is ook erg belangrijk natuurlijk.
Soorten snoei bij bomen
Er zijn veel verschillende soorten snoei. Het is de kennis van uw boomverzorger om te weten welk soort snoei uw boom nodig heeft om het gewenste eindbeeld te bereiken en uw boom gezond te houden:
- begeleidingssnoei
- bemantelingssnoei
- uitlichten kroon
- innemen kroon of kroonreductie
- takvrij houden onderstam
- tijdelijke kroon
- onderhoudssnoei
- probleemtakken (uitgescheurde, dode, aangetaste takken, elleboogtakken, te dikke of groeikrachtige takken, wrijf- en schuurtakken)
- opbrengstsnoei bij fruitbomen
Hierna geven we over ieder soort van snoei bij bomen meer uitleg. En waarom we in welke situatie kiezen voor een bepaalde soort van snoeien.
TIP voor het snoeien van bomen:
Een professioneel boomverzorger snoeit bomen met een handzaag, niet met een kettingzaag. Vraag steeds aan uw boomverzorger met welk gereedschap hij de snoeiwerken uitvoert. Met deze simpele vraag weet u als erg veel.
Bomen snoeien door de kroon uit te lichten
Bij het uitlichten van de kruin worden één of meerdere zijtakken aan de buitenkant van de blijvende kroon ingekort tot op een levende zijtak. Deze moet de taak van de weggesnoeide tak overnemen en moet dus een diameter hebben die minstens 1/3 is van de diameter van de snoeiwonde. Vermijd naar boven gerichte wonden. De kroonvorm en de omvang van de boom blijven bij het uitlichten nagenoeg ongewijzigd.
Door uitlichten vergroot de transparantie van de kroon. De mechanische belasting op de gesnoeide takken verkleint. Doordat er meer licht tot in de binnenkroon komt, vormen er zich daar meer bladeren en dus minder dood hout.
Bij het uitlichten van de kroon worden de gesnoeide takken dus korter en na verloop van tijd ook dikker en bovendien worden ze minder belast. Ze zakken dus minder uit en het risico op uitscheuren is kleiner.
Er wordt maximaal 20% van het bladvolume weggehaald. Door de spreiding van de snoei over veel dunne takken is het aantal snoeiwonden meestal wel groot en is uitlichten een zeer arbeidsintensief werk.
Hieronder zie u de chronologische foto’s van het uitlichten en de kroonreductie van een aangetaste en verzwakte solitaire beuk in ene parktuin te Heist-op-den-Berg. Het uitlichten van de kroon en de kroonreductie (lees na de foto’s verder) was nodig om van de mechanische krachten te verminderen.
Voordelen van het snoeien door uit te lichten
Bij het uitlichten van de kroon zijn de gesnoeide takken, afhankelijk van de boomsoort, maximaal 5 tot 10 cm dik. Zo wordt doorgaans enkel in het levende spinthout gezaagd bij het uitlichten van de kroon, wat de afgrendeling ten goede komt en het risico op infectie en rot verkleint.
Door uitlichten is het ook mogelijk de kroonomvang van een volwassen boom iets te verkleinen, terwijl toch een natuurlijke kroonvorm behouden blijft. Dit is zeker het geval bij sommige soorten die op oudere leeftijd een natuurlijke onderkroon vormen, zoals iepen, platanen en de netelboom (Celtis spp.).
Om een blijvend effect te hebben, moet dit regelmatig herhaald worden. Bomen in één snoeibeurt permanent ‘verkleinen’ is onmogelijk. Teveel snoeien in één keer kan lijden tot het kappen van de boom na enkele jaren.
Bomen snoeien: de kroonreductie of het innemen van de kroon
Bij een kroonreductie wordt de kroon letterlijk gereduceerd. Maar slechts beperkt. Het innemen van de kruin gebeurt door het inkorten van alle zijtakken. Inkorten gebeurt met één derde of één vierde tot op een levende zijtak.
De kroonvorm verandert niet qua vorm maar wel qua omvang. Waardoor de kleinere kroonomvang lagere mechanische belastingen of kleinere krachten (momentkrachten) ondergaat.
De boomkroon innemen of een kroonreductie is een ultiem redmiddel om een boom met een verminderde stabiliteit of een verzwakte stam op een veilige manier te behouden. Zo kunnen waardevolle bomen gered worden van een velling. Innemen is een uitzonderingsmaatregel en hoort dus volgens een Harmonisch Park- en Groenbeheer niet bij het normale boombeheer.
Bij het innemen of de kroonreductie verdwijnt een groot deel van het bladvolume. Te weten dat het grootste deel van de bladeren van een loofboom zich op het uiteinde van de takken bevinden. En het is nu juist dit deel van de takken dat men gaat verwijderen tijdens een kroonreductie. Het innemen gebeurt dus het best tijdens de winterrust, om de boom toe te laten opnieuw uit te lopen uit slapende knoppen of adventiefknoppen. Takken uit slapende knoppen zijn slechts zwak aangehecht en zeer breukgevoelig.
De kroonreductie vergt meer opvolging, maar heeft ook voordelen
Innemen van bomen gebeurt enkel bij bomen in goede conditie. Door aftakelende bomen in te nemen, kunnen ze niet gered worden.
Een boom waarvan de kroon is ingenomen, zal van nabij opgevolgd moeten worden. Als de kruin blijvend beperkt moet worden door de kroonreductie, moet de boom elke 3 tot 5 jaar opnieuw gesnoeid worden. Als de boom voldoende reparatieweefsel maakt zodat het risico vermindert, kan de kroon langzaam opnieuw uitgroeien. De nieuwe scheuten moeten opgevolgd worden zodat zij een voldoende sterke vergroeiing krijgen.
Door één tak in te korten kan de mechanische belasting op de takaanhechting en de stam verkleind worden. Bovendien wordt hierdoor zijn groei geremd omdat hij in de schaduw komt te liggen. Dergelijke onderstandige snoei kan een manier zijn om een risicotak veiliger te maken. Bijvoorbeeld plakoksels, zuigers, elleboogtakken, wrijftakken of zware horizontale takken.
De veiligheidssnoei van een boom
Met veiligheidssnoei bedoelen wij de werkzaamheden in de kroon die nodig zijn om mogelijke problemen met zowel de boom als deze naar de omgeving weg te nemen.
Het verwijderen van dood hout, afgestorven of dode takken bijvoorbeeld. Hierdoor zal de kans op het verwonden, door vallend hout, van voetgangers of fietsers of schade aan wagens op een parkeerterrein veel kleiner zijn.
Bij het inkorten van een codominante top bijvoorbeeld, beschermt men de boom. De codominante top of tak maakt veel minder kans om uit te scheuren. Het uitscheuren van een zware codominante top leidt tot een grote scheurwonde die vaak ernstig infecteert, wat de levensverwachting van de boom doet dalen. Door deze codominante top of tak tijdig te snoeien voorkomt men dit probleem.
Het toppen van bomen is erg slecht
Dit is iets waar wij ons enkel wensen mee bezig te houden als het niet anders kan voor de boom. En alle andere mogelijkheden zijn uitgeput.
Het is heel erg slecht voor een boom. Voor erg veel boomsoorten betekent dit het einde van de boom. Deze sterft vaak af aan zijn zware verwonding, door het “toppen”.
Wat is toppen van bomen. En dit is zeker niet snoeien!
Met toppen bedoelt men het wegzagen van een zeer groot kruindeel bovenaan de boom, door het maken van een zeer grote zaagwonde in de stam of zware gesteltak. De boom wordt letterlijk vanaf de top voor vele meters ingekort.
Bij het toppen maakt men zulk dermate grote snoeiwonde in de stam, dat deze nooit tijdig kan dichtgroeien. Een parasitaire schimmelinfectie zal de boom op termijn dan ondermijnen. Niet alleen de grote snoeiwonde, maar ook de enorme verzwakking van de boom, omdat een zeer en groot voornaam deel van zijn bladmassa, die de energie levert voor het dagelijkse onderhoud, is weggezaagd.
Bomen toppen leidt dikwijls tot vellen jaren later. Echter soms kan het niet anders. Lees hierna verder over toppen.
Toppen van bomen enkel indien het niet anders kan
Enkel wanneer een boom de grote mechanische belasting van zijn hoogte niet meer aankan kan toppen een optie zijn. Bijvoorbeeld omwille van een verzwakking door een parasitaire schimmelinfectie. Toppen is dan mogelijks een oplossing om de boom alsnog langer te behouden.
Een boom snoeien is zeker niet hetzelfde als een boom toppen!
Als wij een boom toppen, zal dit heel erg en wel overwogen zijn.
Bomen snoeien in functie van de boom zelf
Bij bomen snoeien of andere snoeiwerken handelen wij steeds in functie van het welzijn van de boom en zijn omgeving.
Iedere boom is in een andere levensfase, heeft een andere conditie en behoort tot een specifieke boomsoort. Daarom houden wij met tal van factoren rekening bij het snoeien van bomen:
- Is de boom voldoende vitaal om gesnoeid te worden (wij geven u eerst advies en inspecteren de bomen eerst)?
- Kan de boom een kroonreductie aan?
- Mogen we deze boomsoort op dit moment van het jaar snoeien?
- Hoe gaan we deze boom snoeien en wat wenst de klant?
- Mogen we wel een grote tak afzagen tijdens het snoeien van de boom en wanneer of hoe doen we dit?
- Zijn er omgevingsfactoren waarmee we rekening moeten houden?
- Welk eindbeeld wenst u als klant?
- Wat is het lange termijn resultaat?
- Hoe dikwijls zal de boom de komende jaren door de huidige snoeibeurt opnieuw moeten gesnoeid worden?
- …
Snoeien in functie van de mens en de boom
Echter, daar het samenleven van mens en boom zo goed mogelijk dienen op elkaar afgestemd te zijn voor beide partijen, is het dikwijls nodig een boom te snoeien.
Vooral in bijvoorbeeld verstedelijkt gebied en in de nabijheid van woningen en gebouwen.
Bomen snoeien, is het nu het uitlichten van de kruin, een kroonreductie of een veiligheidssnoei, het gebeurt dan ook best op een vakkundige manier. Waarbij men rekening houdt met het tijdstip waarop een bepaalde soort mag gesnoeid worden. Welk eindresultaat en eindbeeld men wenst te bereiken. De manier waarop een tak wordt afgezaagd. De diameter van de takken die men afzaagt. De huidige vitaliteit en het eventuele conditieverlies van de boom. En nog veel meer.
Het beoogde resultaat van bomen snoeien is steeds verschillend
In verstedelijkt gebied is een grote wens aan bomen en groen. Aanwezigheid van bomen brengt voor het verkeer dan weer hinder met zich mee. Het takvrij houden van de onderstam is hier een reden voor het snoeien van de straatbomen en laanbomen.
Bij het snoeien van fruitbomen is de opbrengst dan weer belangrijk. Hier doet men geen vormsnoei, maar snoeit men in functie van de opbrengst.
Bij te groot en te zwaar geworden zijtakken, snoeit men best om uitscheuren van deze codominante takken dan weer te voorkomen. Een grote uitscheurwonde zal de boom infecteren en mogelijks een verlies van de boom betekenen. Dit is ook een reden om te snoeien. Het komt vaker voor dan u misschien denkt. Grote oude bomen vinden op deze manier dikwijls hun intrede naar hun eindfase. Door tijdig deze codominante tak in te korten, voorkomt men uitscheuren en voorkomt men infectie en voorkomt men dus ook intrede naar de eindfase.
Bomen snoeien maakt verwondingen; hoe infecties en aantastingen voorkomen?
Als er aan een boom gesnoeid wordt, maakt men steeds verwondingen. Deze verwondingen moet de boom te boven komen door de wonden af te grendelen. En op deze manier infecties en aantastingen buiten houden.
Tevens zal de boom de wonden ook trachten af te dekken door wondovergroeiing (callusvorming). De afgrendeling en de wondovergroeiing kosten de boom extra energie. Daar er nu een deel van de energiereserves die de boom hiervoor moet aanspreken, ook in de afgesnoeide takken zit, kan u zich best inbeelden dat het in zeer veel gevallen niet goed is een boom te snoeien.
Als er gesnoeid wordt, om welke reden ook, is het erg belangrijk dat de takken op de juiste plaats, op de juiste manier en op het juiste moment (voor de soort) worden gesnoeid. Met andere woorden wanneer u de boom snoeit. Ook de manier van het ontsmetten van het snoeigereedschap is erg belangrijk om infecties of aantastingen te voorkomen.
Bomen snoeien vergt veel vakkennis.
Beste snoeitijdstip voor de bomen zelf
Het beste snoeitijdstip voor het snoeien van de meeste loofbomen en coniferen (opgelet er zijn veel uitzonderingen!) is de late lente of zomer. De afgrendeling van de snoeiwonden is dan veel actiever, met veel minder kans op infecties of aandoeningen achteraf. Noch tijdens de bladvorming (begin lente) als tijdens de bladval (herfst) is het aangewezen te snoeien. De boom doet dan een beroep op zijn energiereserves, die hij dan minder ter beschikking heeft om aan wondafdichting te doen.
Rond het snoeitijdstip bestaan zeer veel misverstanden, vooral met als oorzaak wanneer er tijd ter beschikking is in de agenda’s (meestal de herfst- winterperiode wanneer er minder werk is voor groendiensten).
Andere zaken die het snoeitijdstip bepalen zijn: het soort snoei, bloedingsgevoeligheid van de boomsoort, bloeitijdstip (bij sierbomen bv.), weersgesteldheid en temperatuur (vriesweer?) en het beoogde doel van de snoei.
Het uitlichten van de kroon gebeurt vaak het beste in de zomerperiode. De boom heeft dan hogere energie reserves en kan nog een deel actieve afgrendeling realiseren voor de winter.
De kroonreductie voert men daarentegen best in de winterperiode uit. Er kunnen dan meer slapende knoppen geactiveerd worden.
Bomen snoeien doe je alleen op het juiste moment. Op die manier voorkom je problemen die vaak pas jaren later tot uiting komen. Vaak 10, 20 of 30 jaar later.
In welke regio’s werken wij om bomen te snoeien
In de volgende grootregio’s kan u op b‑Tree Boomverzorging beroep doen voor het snoeien van bomen. Namelijk regio’s Antwerpen, Brussel, Aarschot, Leuven en Turnhout.
In volgende gemeenten zijn wij erg veel werkzaam: Putte, Beerzel, Peulis, Grasheide, Heist-op-den-Berg, Keerbergen, Bonheiden en Rijmenam.
Contacteer ons vandaag nog met uw vraag.
Contacteer ons vandaag nog voor een eerste vrijblijvend gesprek of bezoek
Als u op zoek bent naar een professioneel boomverzorger of iemand die voor u als de besten bomen kan snoeien, dan staat b‑Tree Boomverzorging voor u klaar. En bent u aan het juiste adres.
Neem dan vandaag nog contact met ons op om uw behoeften te bespreken, een beoordeling in te plannen of meer informatie te krijgen over hoe wij bomen snoeien en welk soort snoei er nodig is. Ons toegewijde team staat klaar om u te helpen bij het behoud van uw waardevolle bomen en landschappelijk patrimonium.