Geschatte lees­tijd: 5 minu­ten

VTA-controle van bomen

Waarom een VTA-controle?

 

Een VTA-controle geeft door mid­del van een visu­eel en non-destructief onder­zoek een dui­de­lijk en snel beeld van de gezond­heids­toe­stand en vei­lig­heids­toe­stand waar­in bomen zich bevinden.

En omdat bomen een onmis­baar onder­deel zijn van onze leef­om­ge­ving, wen­sen we ze zo lang moge­lijk te behou­den in goe­de gezond­heid. Want ze zor­gen voor onze zuur­stof, ver­be­te­ren de lucht­kwa­li­teit, bie­den scha­duw, ver­koe­ling en huis­ves­ting voor insec­ten en die­ren. Bijkomend heb­ben ze een posi­tie­ve invloed op ons welzijn.

 

 

Tegelijkertijd kun­nen bomen, als je ze niet goed onder­houdt, een risi­co vor­men. Losse tak­ken, intern hout­rot of insta­bi­li­teit van de boom kun­nen lei­den tot gevaar­lij­ke situaties.

Hier komt de VTA-controle of Visual Tree Assessment in beeld.

Deze metho­de is ont­wik­keld om snel en effec­tief de gezond­heid, breuk­ge­voe­lig­heid en sta­bi­li­teit van bomen te beoor­de­len. Waardoor we met de gepas­te maat­re­ge­len onze groe­ne infra­struc­tuur vei­lig en duur­zaam kun­nen behe­ren. Dit op een kos­ten­ef­fi­ci­ën­te manier, want we kun­nen de juis­te pri­o­ri­tei­ten stel­len bin­nen het onder­zoch­te bomenbestand.

De groei­en­de ver­ant­woor­de­lijk­heid van over­he­den, bedrij­ven en par­ti­cu­lie­ren om bomen vei­lig en gezond te hou­den, bena­drukt de nood­zaak van een gede­gen VTA-controle van bomen.

Het biedt niet alleen een inzicht in de hui­di­ge staat van een boom, maar vormt ook de basis voor ver­de­re maat­re­ge­len zoals inven­ta­ri­sa­ties, bomen­ef­fect­ana­ly­ses (BEA) en boom­be­scher­mings­plan­nen. En de plan­ning naar de toekomst.

 

 

Hoe werkt de VTA-controle of Visual Tree Assessment?

De VTA-controle is een manier om een boom te inspec­te­ren.

Het prin­ci­pe is een­vou­dig maar krach­tig. Door afwij­kin­gen, defec­ten of gebre­ken aan de bui­ten­kant van de boom te obser­ve­ren, kan een des­kun­di­ge pro­ble­men aan de bin­nen­kant van de boom identificeren.

Deze aan­pak werd ont­wik­keld door de Duitse boom­des­kun­di­ge Claus Mattheck en zijn team. Mattheck baseer­de zijn metho­de op bio­me­cha­ni­ca en natuur­wet­ten, waar­bij hij het gedrag van bomen ana­ly­seer­de en ver­taal­de naar prak­ti­sche dia­gnos­ti­sche technieken.

In de loop der tijd zijn er wel­is­waar nieu­we inzich­ten bij geko­men van onder ande­re Alex Shigo en Duncan Slater. Welke laat­ste voor een belang­rijk nieuw inzicht over vor­ken in bomen en pla­kok­sels zorgde.

Tijdens een VTA-controle kijkt onze boom­con­tro­leur naar vier hoofdcriteria.

 

Groei en vitaliteit

De alge­he­le con­di­tie van de kroon, bla­de­ren en wortelstructuur.

 

Visuele afwijkingen

Scheuren, zwam­men, ver­kleu­rin­gen of ande­re exter­ne teke­nen van scha­de of gebreken.

 

Mechanische eigenschappen

De sta­bi­li­teit van de stam en tak­ken in rela­tie tot de omgeving.

 

De risico’s naar de omgeving toe.

Naast breuk­ge­voe­lig­heid en sta­bi­li­teit beoor­deel je op basis van voor­gaan­de finaal de veiligheidsrisico’s die de boom vormt. Enerzijds op basis van de kans op falen van een onder­deel van de boom (stam­voet, stam, kroon, tak, …) en de aan­we­zi­ge of moge­lijk aan­we­zi­ge tar­get in de nabij­heid van de boom.

 

Waarop beoordeel je een boom bij een VTA-controle?

Bij een VTA-controle of Visual Tree Assessment beoor­deel je onder ande­re vol­gen­de para­me­ters van de boom:

  • blad­zet­ting
  • blad­kleur
  • scheut­leng­te
  • gro­te van de vruchten
  • kroon­ar­chi­tec­tuur en ‑struc­tuur
  • kroon­kwa­li­teit
  • is er taksterfte
  • hol­ten
  • inrot­tin­gen
  • mecha­ni­sche schade
  • zwa­re elleboogtakken
  • zwa­re zuigers
  • scheu­ren
  • tor­sies
  • wor­tel­ge­stel
  • wurg­wor­tels
  • stand­plaats
  • wond­over­groei­ing
  • reac­tie­hout

En als er twij­fel bestaat over de gezond­heid of sta­bi­li­teit van de boom, kan aan­vul­lend onder­zoek of nader onder­zoek nodig zijn. Nader onder­zoek kan bete­ke­nen dat een trek­proef of een tomo­gra­fie nood­za­ke­lijk is.

Bij de VTA-controle wordt de boom op vele para­me­ters gecon­tro­leerd en beoor­deeld. Dit alle­maal door een bekwa­me boom­tech­nisch advi­seur die zich op de bega­ne grond bevindt.

Er wordt niet met hoog­te­wer­ker of klim­mend geïn­spec­teerd bij een VTA-controle. Wanneer later blijkt dat der­ge­lij­ke inspec­tie nodig is, zal hier­voor nader onder­zoek opge­lijnd wor­den. Maar valt dit bui­ten de VTA-controle. De VTA-controle kan name­lijk wel uit­wij­zen dat een klim­men­de inspec­tie of win­ter­in­spec­tie, als maat­re­gel voor de boom, nood­za­ke­lijk zijn.

 

Wat is het doel van VTA-controle?

Het doel van de VTA-controle is het waar­bor­gen van de vei­lig­heid van men­sen en eigen­dom­men, ter­wijl tege­lij­ker­tijd de eco­lo­gi­sche en esthe­ti­sche waar­de van bomen maxi­maal behou­den kan blij­ven. Zodat geen onno­di­ge en scha­de­lij­ke ingre­pen op bomen geno­men wor­den, ten­zij het niet anders kan voor de vei­lig­heid. Deze metho­de vormt de basis voor diver­se toe­pas­sin­gen bin­nen boombeheer:

  • Inventarisaties: een over­zicht van de staat van bomen, aan de hand van VTA-controles, bin­nen een gro­ter bomen­be­stand of gebied.
  • Boom-effectanalyses (BEA): één van de eer­ste onder­de­len van een Bomen Effecten Analyse zijn de bomen­toets, waar­bij je aan de hand van een VTA-controle de hui­di­ge toe­stand van het bomen­be­stand in kaart brengt. Later ga je pas de impact van bouw­wer­ken en infra­struc­tuur in kaart brengen.
  • Boombeschermingsplannen: ook hier is één van de eer­ste onder­de­len van een boom­be­scher­mings­plan de bomen­toets. Later volgt het opstel­len van maat­re­ge­len om bomen te bescher­men tij­dens bij­voor­beeld bouwwerkzaamheden.

 

Hulpmiddelen bij een VTA-controle

Bij een VTA-controle wens je zoveel moge­lijk en toch op een een­vou­di­ge manier te weten te komen over de toe­stand waar­in de boom zich bevindt.

Kleine een­vou­di­ge hulp­mid­de­len zoals een prik­stok, een ver­re­kij­ker, meet­lint, hou­ten hamer, een ste­vig mes en hand­snoei­schaar kun­nen je erg veel infor­ma­tie verschaffen.

De hou­ten hamer is erg nut­tig tij­dens het detec­te­ren van hol­ten in de stam, stam­voet, wor­tel­aan­zet­ten en zelfs de wor­tels als ze groot genoeg zijn en zich deels boven­gronds bevinden.

De prik­stok gebrui­ken we om de diep­te van een inrot­ting te meten. Of om te bepa­len of een stuk bloot­lig­gend kern­hout niet rot gewor­den is door aan­tas­ting van een schim­mel.

Met de prik­stok meten we ook de indrin­gings­weer­stand van de bodem in de kroon­pro­jec­tie van de boom.

Dit is dan geen exac­te meting, maar geeft een eer­ste indi­ca­tie van de bodem­ge­steld­heid tij­dens de boom­in­spec­tie.

Is er twij­fel en ver­moe­den we een gecom­pac­teer­de bodem, dan nemen we onze pene­tro­me­ter erbij, die exac­te waar­den weergeeft.

 

Eenvoudige hulpmiddelen geven veel informatie tijdens een VTA-controle

Door een twijg af te snij­den met mes of snoei­schaar, is de bin­nen­kant van de twijg zichtbaar.

De toe­stand ervan kan ons bij som­mi­ge aan­tas­tin­gen en/of soor­ten ook meer infor­ma­tie geven over de con­di­tie van de boom.

En om goed te kun­nen waar­ne­men of er aan de bui­ten­zij­de van de kroon geen afster­ving plaats­vindt of er over­al uit­lo­pen­de knop­pen aan­we­zig zijn, komt de ver­re­kij­ker goed van pas.

Het komt erop neer, hoe meer infor­ma­tie je op een een­vou­di­ge manier kan bepa­len, hoe beter je een oor­deel kan vel­len over de boom.

 

Laat bijkomend een MTA-controle uitvoeren als waardevolle aanvulling

Laat bij­ko­mend op de VTA-controle ook een MTA-controle uit­voe­ren op je boom.

Dit geef je een waar­de­vol­le aan­vul­ling op het gebied van de levens­fa­se waar­in de boom zicht bevindt. En de toe­stand van zowel de boom als zijn boom­soort­ei­gen eco­sys­teem. De MTA-methodiek staat vol­le­dig beschre­ven op onze pagi­na Mycological Tree Assessment.

Deze aan­vul­ling geeft heel veel infor­ma­tie over wel­ke schim­mel welk effect heeft op wel­ke boomsoort.

En bij twij­fel over de schim­mel­soort, kan onze tree mana­ger zelfs micro­sco­pisch spo­ren­on­der­zoek doen om de aan­ge­trof­fen schim­mel exact te determineren.

 

 

Oorsprong van de VTA-controle en invloedrijke boomdeskundigen

De VTA-methode werd in de jaren ‘80 ont­wik­keld door Claus Mattheck, een Duitse pro­fes­sor en expert in boommechanica.

Hij publi­ceer­de diver­se weten­schap­pe­lij­ke wer­ken waar­in hij de samen­hang tus­sen de struc­tu­re­le eigen­schap­pen van bomen en hun omge­ving uit­leg­de. Samen met ande­re voor­aan­staan­de boom­des­kun­di­gen zoals Helge Breloer, die zich richt­te op het juri­di­sche en prak­ti­sche aspect van boom­vei­lig­heid, zet­te hij de stan­daard voor modern boomonderzoek.

Hun werk heeft wereld­wijd impact gehad en wordt nog steeds beschouwd als de gou­den stan­daard bin­nen de boomverzorgingswereld.

 

 

 

Conclusie

De VTA-controle is dus een krach­tig instru­ment voor het beoor­de­len en behe­ren van bomen.

Het biedt een weten­schap­pe­lij­ke, betrouw­ba­re en effi­ci­ën­te metho­de om de gezond­heid en vei­lig­heid van bomen te waar­bor­gen. Dankzij pio­niers zoals Claus Mattheck en Helge Breloer heeft deze metho­de een ste­vi­ge basis gekre­gen in de boomverzorging.

Of het nu gaat om het opstel­len van boom­in­ven­ta­ri­sa­ties, BEA’s (Bomen Effect Analyses) of boom­be­scher­mings­plan­nen, de VTA-controle is een onmis­ba­re scha­kel in duur­zaam boom­be­heer.

 

Wens je je boom of bomen te onder­wer­pen aan een gron­di­ge VTA-controle, twij­fel dan niet ons te con­tac­te­ren.

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart