Bezwaarschrift tegen kappen van bomen indienen

Hoe een bezwaarschrift tegen kappen van bomen indienen 

Het kap­pen van bomen kan een aan­zien­lij­ke impact heb­ben op de natuur, bio­di­ver­si­teit, water­huis­hou­ding en de leef­om­ge­ving, waar­door het soms nodig is een onder­bouwd bezwaar­schrift tegen kap­pen van bomen in te dienen.

Wanneer een ver­gun­ning voor het rooi­en van bomen wordt aan­ge­vraagd, is het essen­ti­eel dat bur­gers en belang­heb­ben­den hun stem kun­nen laten horen. Bijvoorbeeld door een bezwaar­schrift in te die­nen, als dit nodig is.

Hier vind je een uit­ge­brei­de gids over hoe je effec­tief bezwaar kunt maken tegen vel­len van bomen.

Met aan­dacht voor rele­van­te juri­di­sche prin­ci­pes zoals het Soortenbesluit, het Natuurdecreet, het zorg­vul­dig­heids­be­gin­sel en de moti­ve­rings­plicht. En bemerk dat er nog tal van ande­re prin­ci­pes zijn waar­mee je een bezwaar­schrift tegen kap­pen van bomen kan onder­steu­nen. Echter zou dit hier te ver leiden.

 

 

Waarom bezwaarschrift tegen kappen van bomen?

Bomen ver­vul­len een cru­ci­a­le rol in ons eco­sys­teem. En er wor­den sowie­so al te veel bomen gekapt. Daarom is het belang­rijk ze te beschermen.

Ze bie­den onder­dak aan bescherm­de soor­ten zoals vleer­mui­zen en vogels. Verbeteren de lucht­kwa­li­teit. En temeer heb­ben ze een esthe­ti­sche en emo­ti­o­ne­le waar­de in woonbuurten.

Wanneer bomen gekapt wor­den zon­der ade­qua­te beoor­de­ling van de impact op de natuur en omge­ving, kun­nen onher­stel­ba­re scha­de en bio­di­ver­si­teits­ver­lies optre­den. Daarom is het belang­rijk om actief deel te nemen aan besluit­vor­mings­pro­ces­sen door gebruik te maken van je inspraakmogelijkheden.

 

 

Waar en hoe een bezwaar indienen?

 

Omgevingsloket

• Vlaanderen beheert de ver­gun­nings­pro­ce­du­re digi­taal via het Omgevingsloket. Hier kun je de aan­vraag en bij­ho­ren­de docu­men­ten raad­ple­gen. Ook via deze weg kan je een bezwaar­schrift tegen kap­pen van bomen indienen.
• Zoek de ver­gun­nings­aan­vraag op via het dos­sier­num­mer of de loca­tie van het project.
• Dien je bezwaar elek­tro­nisch in tij­dens de voor­zie­ne ter­mijn van het open­baar onder­zoek (meest­al 30 dagen). Of teken tij­dig beroep aan als een ver­gun­ning al ver­leend is. Ook het stil­leg­gen van wer­ken behoort tot de moge­lijk­heid, waar we op deze pagi­na ech­ter niet ver­der op in gaan.

 

Inhoud van een goed gestructureerd bezwaarschrift

• Jouw gege­vens: naam, adres en contactinformatie.
• Dossiergegevens: ver­meld het dos­sier­num­mer en de projectlocatie.
• Inventarisatie van de bomen: voeg bij het bezwaar­schrift tegen kap­pen van bomen zeker een boom­tech­nisch inventarisatie- en moti­ve­rings­ver­slag toe met al de nodi­ge vast­stel­lin­gen van op het ter­rein. Zorg dat zowel de con­di­tie, vita­li­teit als habi­tats voor vleer­mui­zen en ande­re bescherm­de soor­ten in kaart wor­den gebracht. En je gede­tail­leerd (zorg­vul­dig) moti­veert waar­om al de bomen belang­rijk zijn ik het kader van het Soortenbesluit, het Natuurdecreet, Europese Habitat- en Vogelrichtlijn.
• Jouw bezwa­ren: breng je argu­men­ten hel­der en con­creet naar voren, onder­steund door rele­van­te wet­ge­ving, arres­ten en fei­ten. Vermeld ook de his­to­riek en eer­de­re ver­loop in het dos­sier als dit van toe­pas­sing is.
• Conclusie: vraag expli­ciet om de ver­gun­ning te wei­ge­ren of inge­val al ver­gun­ning is ver­leend en je in de beroeps­fa­se zit, de ver­gun­ning te vernietigen.

 

 

Relevante juridische principes

 

Het Soortenbesluit

Volgens het Soortenbesluit (Besluit van de Vlaamse Regering met betrek­king tot soor­ten­be­scher­ming en soor­ten­be­heer (citeer­op­schrift: “Het Soortenbesluit”) van 15-05-2029) is het ver­bo­den om rust- en voort­plan­tings­plaat­sen van bescherm­de soor­ten te ver­sto­ren of te ver­nie­ti­gen. Daarom is dit soor­ten­be­sluit een erg nut­tig instru­ment bij de maken van een bezwaar­schrift tegen kap­pen van bomen. Vooral wan­neer het over oude­re bomen met hol­ten en sple­ten gaat. Waarbij de kans groot is dat deze bomen fun­ge­ren als vleermuizenhabitat.

Bomenkap kan der­ge­lij­ke habi­tats aan­tas­ten, bij­voor­beeld door het ver­wij­de­ren van bomen met hol­tes waar vleer­mui­zen of vogels leven. Het arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen van 29 sep­tem­ber 2022 (RVVB.A.2223.0072) bena­drukt dat je de soor­ten­toets zorg­vul­dig moet uit­voe­ren en je deze niet mag negeren.

 

Zorgvuldigheidsbeginsel

De ver­gun­ning­ver­le­nen­de over­heid moet alle rele­van­te fei­ten en omstan­dig­he­den onder­zoe­ken alvo­rens een beslis­sing te nemen. Het arrest van 19 augus­tus 2021 (RVVB.A.2021.1282) illu­streert het belang van dit prin­ci­pe van het zorg­vul­dig­heids­be­gin­sel.

In deze zaak werd een ver­gun­ning ver­nie­tigd omdat de betrok­ken over­heid geen reke­ning hield met alter­na­tie­ven en rele­van­te ver­ge­lijk­ba­re pro­jec­ten in de omge­ving. Het arrest bena­drukt dat een gede­gen onder­zoek naar de impact van een pro­ject essen­ti­eel is en dat beslis­sin­gen niet mogen steu­nen op onvol­le­di­ge of fou­tie­ve infor­ma­tie. Dit prin­ci­pe kan je gebrui­ken om in het bezwaar­schrift tegen het vel­len van bomen te beto­gen dat een ver­gun­ning onzorg­vul­dig is voor­be­reid als rele­van­te gege­vens ont­bre­ken of je ze niet gron­dig analyseert.

In het arrest van 20 sep­tem­ber 2022 (RVVB.UDN.2223.0052) werd even­eens vast­ge­steld dat een gebrek­ki­ge Bomen Effect Analyse, uit­ge­voerd na de hoor­zit­ting, niet vol­doet aan het zorgvuldigheidsbeginsel.

 

Motiveringsplicht

De beslis­sing van de over­heid moet dui­de­lijk en begrij­pe­lijk zijn. Dit omvat het ver­mel­den van alter­na­tie­ven en de afwe­ging van belan­gen. Het arrest van 6 okto­ber 2022 (RVVB.A.2223.0099) bena­druk­te dat de moti­ve­ring niet mag steu­nen op onvol­le­di­ge of onnauw­keu­ri­ge infor­ma­tie, zoals een gebrek­kig inge­vul­de screeningsnota.

 

Vermijdbare en Onherstelbare Schade

Het con­cept van ver­mijd­ba­re en onher­stel­ba­re scha­de speelt een cen­tra­le rol in het bescher­men van natuur­waar­den. In het arrest van 19 augus­tus 2021 (RVVB.A.2021.1292) werd bena­drukt dat pro­jec­ten die der­ge­lij­ke scha­de ver­oor­za­ken, enkel kun­nen wor­den goed­ge­keurd als er geen alter­na­tie­ven zijn en als de scha­de op pas­sen­de wij­ze gecom­pen­seerd wordt. Een onvol­doen­de uit­ge­werk­te com­pen­sa­tie leidt tot ver­nie­ti­ging van de vergunning.

Het arrest van 28 maart 2024 (RVVB.A.2324.0585) illu­streert hoe onher­stel­ba­re scha­de aan bomen met habi­tats voor vleer­mui­zen en vogels vaak niet vol­le­dig kan wor­den gecom­pen­seerd. De Raad bena­druk­te dat com­pen­se­ren­de maat­re­ge­len, zoals het plan­ten van nieu­we bomen, vaak pas op lan­ge ter­mijn effect heb­ben en niet kun­nen voor­ko­men dat direc­te scha­de optreedt. Dit arrest is een krach­ti­ge onder­steu­ning bij bezwa­ren waar­bij het ver­lies van habi­tats een kern­punt is.

 

 

Stappenplan voor een gestructureerd bezwaar

Stap1: analyseer de aanvraag

Bestudeer de ver­gun­nings­aan­vraag op het Omgevingsloket. Let op de vol­gen­de pun­ten bij het opstel­len van je bezwaar­schrift tegen vel­len van bomen:

• Zijn er bescherm­de soor­ten aan­we­zig? En onder wel­ke cate­go­rie val­len de aan­we­zig soor­ten. Bemerk hier­bij dat de aan­we­zig­heid van habi­tats (zoals hol­ten in bomen die fun­ge­ren als ver­blijf­plaats en voort­plan­tings­plaats) even belang­rijk zijn als de aan­we­zig­heid van een soort zelf. Iedere woon­plaats is niet con­ti­nu in gebruik. Maar op een later tijd­stip mis­schien wel. Bij vleer­mui­zen­ha­bi­tats is de kans slechts 4% dat je een vleer­muis aan­treft. Omdat vleer­mui­zen zich ver­plaat­sen over de tijd heen.
• Worden alter­na­tie­ven over­wo­gen om bomen­kap te vermijden?
• Worden er maat­re­ge­len getrof­fen? En betref­fen deze maat­re­ge­len com­pen­se­ren­de, miti­ge­ren­de of mil­de­ren­de maat­re­ge­len? En zijn deze in het betref­fen­de geval afdoen­de of moe­ten er stren­ge­re over­we­gin­gen gehan­teerd wor­den vol­gens de wet en/of rechtspraak.
• Is de pro­ject­lo­ca­tie een natuur­ge­bied of een eco­lo­gisch waar­de­vol gebied?

 

Stap 2: ondersteun je bezwaarschrift tegen vellen van bomen met wetgeving en feiten

• Zorg voor een zeer accu­ra­te en cor­rec­te inven­ta­ri­sa­tie op het ter­rein. Wanneer je dit aan­toont met een gron­dig boom­tech­nisch ver­slag is het voor alle betrok­ke­nen veel dui­de­lij­ker waar­over je praat. Ook voor die­ge­nen die moe­ten oor­de­len over het dispuut.
• Zorg voor een gron­di­ge boom­taxa­tie. Wanneer de waar­de van bomen wordt uit­ge­drukt in euro’s is het vaak dui­de­lij­ker voor betrok­ke­nen om te begrij­pen dat er gepraat wordt over waar­de­vol­le din­gen. Niet ieder­een begrijpt even goed hoe waar­de­vol de eco­sys­teem­dien­sten zijn die bomen leveren.
• Verwijs naar rele­van­te juri­di­sche prin­ci­pes, zoals het Soortenbesluit, het zorg­vul­dig­heids­be­gin­sel, het Natuurdecreet (arti­kel 16) en aan­ver­wan­te arres­ten van de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
• Gebruik ande­re bewij­zen, naast het boom­tech­nisch ver­slag en de inven­ta­ri­sa­tie, zoals foto’s, kaar­ten, getui­ge­nis­sen of ver­kla­rin­gen om uw argu­men­ten te onderbouwen.

 

Stap 3: stel jouw bezwaren op

Richt je op de vol­gen­de kernpunten:

• Ecologische impact: beschrijf hoe het pro­ject de bio­di­ver­si­teit, bescherm­de soor­ten en natuur­waar­den aan­tast. Veel is terug te vin­den in het Natuurdecreet en Soortenbesluit.
• Alternatieven: bepleit dat alter­na­tie­ven voor­han­den zijn die scha­de aan bomen en natuur vol­le­dig kun­nen ver­mij­den. En waar­om com­pen­se­ren­de en mil­de­ren­de maat­re­ge­len niet afdoen­de zijn.
• Gebrekkige pro­ce­du­res: breng even­tu­e­le tekort­ko­min­gen in de ver­gun­ning­pro­ce­du­re aan het licht. Zoals onvol­le­di­ge mili­eu­ef­fect­be­oor­de­lin­gen (MER), onzorg­vul­dig­heid, gebrek aan moti­ve­ring of de afwe­zig­heid van een vleesmui­zen­con­tro­le of Bomen Effect Analyse.

 

Stap 4: dien je bezwaar in

• Dien het bezwaar­schrift tegen het kap­pen van de bomen elek­tro­nisch in via het Inzageloket van het Omgevingsloket of per aan­ge­te­ken­de brief bij de ver­gun­ning­ver­le­nen­de instantie.

 

Ondersteuning vanuit jurisprudentie voor bezwaarschrift tegen vellen van bomen

Het indie­nen van een bezwaar kan kracht bij­ge­zet wor­den door te ver­wij­zen naar eer­de­re uit­spra­ken van de Raad voor Vergunningsbetwistingen, die het belang van zorg­vul­di­ge besluit­vor­ming en bescher­ming van natuur­waar­den bena­druk­ken. Zo toont het arrest van 29 sep­tem­ber 2022 (RVVB.A.2223.0072) aan dat de soor­ten­toets een onmis­baar instru­ment is om de aan­we­zig­heid van bescherm­de fau­na, zoals vleer­mui­zen en broed­vo­gels, te beoor­de­len. Dit arrest maakt dui­de­lijk dat com­pen­se­ren­de maat­re­ge­len, zoals vleer­muis­kas­ten, niet vol­staan zon­der voor­af­gaand onder­zoek naar de nood­zaak ervan.

Evenzeer wees het arrest van 20 sep­tem­ber 2022 (RVVB.UDN.2223.0052) op het belang van het zorg­vul­dig­heids­be­gin­sel: een bomen­ef­fec­ten­ana­ly­se moet altijd op een gron­di­ge manier wor­den uit­ge­voerd, voor­af­gaand aan de beslis­sing, en mag niet wor­den her­leid tot een lou­ter for­me­le pro­ce­du­re. De moti­ve­rings­plicht, zoals het arrest van 6 okto­ber 2022 (RVVB.A.2223.0099) beklem­toont, bena­drukt dat beslis­sin­gen van over­he­den altijd vol­le­dig en trans­pa­rant onder­bouwd moe­ten zijn, met inbe­grip van een dege­lij­ke afwe­ging van alter­na­tie­ven en belangen.

 

Arresten in het kader van het Natuurdecreet

Daarnaast biedt het arrest van 19 sep­tem­ber 2024 (RVVB.A.2425.0041) dui­de­lij­ke richt­lij­nen over het belang van het res­pec­te­ren van het Natuurdecreet. Hier oor­deelt men dat een onvol­le­di­ge natuur­toets, gecom­bi­neerd met een gebrek­ki­ge soor­ten­toets, de basis vormt voor een ver­nie­ti­ging van een ver­gun­ning. Het arrest onder­streept dat alter­na­tie­ven om scha­de te ver­mij­den niet slechts the­o­re­tisch bespro­ken mogen wor­den, maar actief onder­zocht en toe­ge­past moe­ten worden.

De arres­ten van 19 augus­tus 2021 (RVVB.A.2021.1292) en 28 maart 2024 (RVVB.A.2324.0585) bena­druk­ken hoe cru­ci­aal het is om ver­mijd­ba­re en onher­stel­ba­re scha­de te ver­mij­den. Ze bie­den een juri­disch kader om te beto­gen dat pro­jec­ten die onher­stel­ba­re scha­de ver­oor­za­ken zon­der ade­qua­te com­pen­sa­tie of alter­na­tie­ven, niet kun­nen wor­den toegestaan.

 

 

Voorbeeld van een concreet bezwaarschrift tegen kappen van bomen

Onderwerp: Bezwaar tegen de omge­vings­ver­gun­ning voor bomen­kap aan [loca­tie]

Geachte,

Met deze brief maak ik bezwaar tegen de ver­gun­nings­aan­vraag [dos­sier­num­mer] voor het kap­pen van bomen aan [loca­tie]. Mijn bezwa­ren zijn als volgt:

1. Impact op bescherm­de soor­ten: de aan­vraag houdt geen reke­ning met het Soortenbesluit. De betrok­ken bomen bie­den habi­tats aan vleer­mui­zen en broed­vo­gels, waar­van de rust- en voort­plan­tings­plaat­sen wet­te­lijk beschermd zijn.
   [In detail ver­der uit te wer­ken in func­tie van het betref­fen­de dossier]
2. Onvoldoende alter­na­tie­ven onder­zocht: de ver­gun­nings­aan­vraag toont geen bewijs van pogin­gen om scha­de aan natuur­waar­den te ver­mij­den door bij­voor­beeld her­in­rich­ting van het projectontwerp.
   [In detail ver­der uit te wer­ken in func­tie van het betref­fen­de dossier]
3. Gebrekkige moti­ve­ring: de aan­vraag bevat onvol­le­di­ge infor­ma­tie over de impact op bio­di­ver­si­teit, zoals ook ver­eist in de project-MER-screeningsnota.
   [In detail ver­der uit te wer­ken in func­tie van het betref­fen­de dossier]
4. Onherstelbare scha­de: het ver­wij­de­ren van bomen met habi­tats kan lei­den tot onher­stel­ba­re scha­de, zoals beves­tigd in arres­ten RVVB.A.2021.1292 en RVVB.A.2324.0585.
   [In detail ver­der uit te wer­ken in func­tie van het betref­fen­de dossier]

Ik ver­zoek u, om de ver­gun­nings­aan­vraag op basis van dit bezwaar­schrift, te weigeren.

Met vrien­de­lij­ke groet,
[Naam]
[Adres]

 

 

Andere mogelijke principes voor bezwaarschrift tegen kappen van bomen

• In hoe­ver­re spreekt een over­heid zich­zelf tegen in het kader van al goed­ge­keur­de BPA (Bijzonder Plan van Aanleg), GRS (Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan), gemeen­te­be­slui­ten, VCRO, …
• Richtlijnen en wet­ge­ving in het kader van instand­hou­dings­doel­stel­lin­gen van habi­tat­ty­pi­sche soorten
• Het Bosdecreet
• Het Voorzorgsbeginsel (Europese gemeenschap)
• Beginselen van behoor­lijk bestuur
• Sensibilisering van een gemeenschap
• Beroepsprocedure voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen, Raad van State, …

 

 

Besluit bezwaar tegen vellen van

Het indie­nen van een bezwaar­schrift tegen het kap­pen of vel­len van bomen is een belang­rij­ke stap om natuur­waar­den te bescher­men. En betrok­ken­heid bij de omge­ving te tonen.

Door zorg­vul­dig gebruik te maken van juri­di­sche prin­ci­pes, arres­ten en rele­van­te argu­men­ten ver­groot je de kans op een posi­tief resultaat.

Raadpleeg het Omgevingsloket en wees gron­dig in je voor­be­rei­ding om jouw bezwaar effec­tief te maken.