MTA-controle van bomen
Waarom een Mycological Tree Assessment of MTA-controle uitvoeren?
Als je wil weten in welke levensfase en toestand een boom zich bevindt en wat de toekomstverwachtingen van de boom zijn, dan is een MTA-controle een ideale aanvulling op de VTA-controle. Want bij de MTA-controle kijk je niet alleen naar de huidige conditie en vitaliteit, maar probeer je verder vooruit te kijken in de tijd.
Namelijk de schimmelsoorten, aanwezig in de buurt van de boom en op de boom, vertellen je heel veel over de levensfase waarin de boom zich bevindt. En wat de boom nog te wachten staat.
Voorbeeld van het belang van de aanwezige schimmelsoort in de wortelzone van een boom
Een boom met boomsoortspecifieke ectomycorrhizavormende symbionten in de wortelzone, krijgt meer ondersteuning van zijn boomsoorteigen ecosysteem. Want anders waren deze schimmels er niet aanwezig.
Tegelijkertijd betekent dit anderzijds dat de boom zijn ecosysteem ook goed ondersteunt, door dit te voorzien van suikers, geproduceerd door de boom.
Wat dan weer betekent dat de boom ook gezond is en nog lang wenst en kan leven.
Wat is een MTA-controle of “Mycological Tree Assessment”
Het voorbeeld hierboven heeft al een tipje van de sluier opgelicht.
Een MTA-controle of Mycological Tree Assessment, is de beoordeling van een boom en zijn boomsoorteigen ecosysteem op basis van de schimmels en paddenstoelen die aanwezig zijn in de buurt en op de boom. Het vertelt je in welke fase de boom zich bevindt en hoe de toestand van het boomsoorteigen ecosysteem van de boom is.
We weten dat bomen niet kunnen overleven zonder een symbiose aan te gaan met de schimmels in de bodem. En vice versa. De bomen produceren suikers en geven deze aan de zwamvlok van de schimmel in de bodem. De schimmels zorgen voor onder andere nutriënten en vocht voor de boom. De schimmel en de boom hebben contact met elkaar, door de fijne schimmeldraden die zicht in de strooisellaag in de bodem bevinden en er de worteltoppen van de bomen omspinnen.
Schimmelsoort sleutelrol in de MTA-controle
Aan de hand van de schimmel- en zwammensoorten die nu voorkomen op en rond bomen, kan je, afhankelijk van hun soort (zowel boomsoort als schimmelsoort), concluderen welke processen er zich momenteel in het levensverloop van de boom afspelen. Met andere woorden is de boom kerngezond en maximaal aan het floreren en zijn er rijkelijk zijn meest geliefde ectomycorrhizzavormende symbionten aanwezig. Of is de boom bezig met zijn achteruitgang, omdat de boomsoortspecifieke symbionten de boom aan het verlaten zijn, en er meer generalisten aanwezig zijn. En endofyten of zelfs parasieten die het functionele hout van de boom aan het aantasten zijn.
Omdat er zeer veel schimmelsoorten zijn, en ze tot verschillende eigenschapsgroepen kunnen ingedeeld worden, zoals schimmels die leven op dood hout (saprofyten) of schimmels die leven op levend hout (parasieten), geeft dit je vele informatie over de toestand van de boom.
Methodiek op basis van boomsoorteigen ecosysteem van Gerrit-Jan Keizer
De inspectie van bomen volgens de MTA-methodologie steunt op de kennis van het boomsoorteigen ecosysteem van bomen, onder andere beschreven door mycoloog Gerrit-Jan Keizer in zijn boek “De Verborgen Boom”. De MTA-methodiek zelf is beschreven in het zeer praktisch en bruikbaar boek “Mycological Tree Assessment, Geen bomen zonder zwammen”.
De boominspecties volgens de MTA-controle gaan veel verder dan de gewone visuele boominspecties. En je kan er veel beter de toekomstperspectieven van de boom mee achterhalen.
Bijvoorbeeld een populier die zwaar aangetast is door echte tonderzwam, daarvan weten we dat de boom geen lang leven meer beschoren zal zijn. De echte tonderzwam doet aan houtafbraak en groeit met zijn mycelium tussen het hout (tussen de jaarringen, houtstralen, …) en drukt finaal de boom letterlijk uit elkaar. Waardoor deze zal breken. En de populier zal opgeofferd worden aan het bosecosysteem. Waardoor het hout van de populier zal gerecycleerd worden als het ware. Als voedsel voor de andere organismen en dus ook andere bomen.
Een MTA-controle is dus een onderzoeksmethode bij het inspecteren van bomen waarbij men aan de hand van de schimmels die op, rond of in de buurt van de boom voorkomen, de toestand waarin de boom zich bevindt, gaat afleiden en bepalen. En er de nodige maatregelen gaat aan koppelen.
Aanvulling op VTA-controle
Bij een boominspectie, vormt de MTA-controle een aanvulling op de VTA-controle (of Visual Tree Assessment). Waarbij bij de MTA-controle je vooral gaat concentreren op de aanwezige schimmels:
- zowel deze aanwezig op de boom,
- in de omgeving van de boom, zelfs tot ver buiten zijn kroonprojectie,
- op afgestorven takken,
- in de wortelzone van de boom,
waardoor je kan gaan bepalen in welke levensfase de boom zich bevindt. Omdat tijdens iedere levensfase van een boom andere schimmels de hoofdrol zullen spelen in het boomsoorteigen ecosysteem.
Bij de inspectie van de boom zagen wij het vruchtlichaam van een zwavelzwam op een Prunus serotina (vogelkers). De zwavelzwam is een bruinrotter en vertelt ons tijdens de MTA-controle dat de boom zwaar is aangetast. Deze typische aantasting kan leiden tot breuk van het hout. In dit geval, omdat de zwam voorkomt op de stam, kan er binnen korte termijn stambreuk optreden.
Sporenonderzoek met microscoop, als onderdeel van Mycological Tree Assessment
Paddenstoelen herkennen is specialistenwerk. Vele vruchtlichamen lijken erg op elkaar en zeker als ze al aan het degenereren zijn.
Aan de hand van de steel, rok, hoed, kleur, vorm, … kan je sommige schimmelsoorten met zekerheid herkennen. Echter omdat sommige paddenstoelen verschillende verschijningsvormen hebben, waardoor ze gelijken op andere soorten, is het opletten geblazen. Hier biedt sporenonderzoek soelaas. Om onderscheid te maken en de soort met zekerheid te kunnen determineren.
Sporen van paddenstoelen, zijn uniek per soort. Door ze te onderzoeken onder de microscoop, er de grootte van te meten en de vorm ervan na te gaan, kunnen we met zekerheid zeggen om welke schimmelsoort het gaat.
We vergelijken namelijk de gegevens van de onderzochte sporen in detail met de in wetenschappelijke boeken beschreven soorten.
Het herkennen van de exacte schimmelsoort is vaak van belang omdat de ene schimmel niet de andere is. En deze dus vaak een snellere of veel tragere inwerking heeft op de boomsoort en zijn hout. Bijvoorbeeld wanneer we te doen hebben met een harslakzwam op Amerikaanse eik, willen we dit zeker weten. Deze schimmelsoort kan erg snel tot stamvoetbreuk of stambreuk leiden en vormt dus een verhoogd veiligheidsrisico. Betreft de schimmel een platte tonderzwam, dan kan de aantasting trager verlopen.
Boek Mycological Tree Assessment
Het boek Mycological Tree Assessment bevat een bron aan informatie. Ook zijn achteraan, en vooral voor boomverzorgers erg bruikbare, tabellen met overzichten opgenomen. Bijvoorbeeld treft je een overzicht aan van welke zwammen en paddenstoelen voorkomen op welke boomsoorten. Alsook welke effect ze voornamelijk hebben op de boom. Zoals: zorgt de zwam voor takbreuk, wortelrot of mycelial felts die het hout uit elkaar drukt bijvoorbeeld.
Conclusie
Wens je helemaal zeker te zijn van hoe het met je bomen gesteld is?
Laat dan niet alleen een VTA-controle of Visual Tree Assessment doen, maar vul deze aan met een MTA-controle of Mycological Tree Assessment.
Zodat je tot in de detail weet welke schimmels aanwezig zijn. Welk effect ze hebben op de boom en het boomsoorteigen ecosysteem. En wat de levensfase en levensverwachtingen van je boom zijn.
Twijfel dan niet ons vrijblijvend te contacteren.