Inspectie bomen, VTA-controle en MTA-controle
Waarom bomen inspecteren? En Hoe?
Vooraleer er werken aan of rond een boom worden uitgevoerd, moeten eerst de conditie en de vitaliteit van de boom grondig gekend zijn. Een boom met een slechte conditie of een slechte vitaliteit heeft andere noden dan bijvoorbeeld een zeer vitale boom met te zware takken in de kruin. Daarom begint ieder werk in de boomverzorging met het inspecteren van de bomen. Het inspecteren van een boom kan op verschillende manieren. Door middel van een VTA-controle of Visual Tree Assessment, al dan niet aangevuld door een MTA-controle of Mycological Tree Assessment.
Een voorbeeld
Wanneer een boom een aftakelende kroon heeft, is de conditie van de boom slecht. De boom heeft in zijn kruin takken met dode uiteinden; geen bladeren en rot hout. Dit heeft een oorzaak. Vaak is dit te wijten aan een slechte standplaats of bodemverdichting.
Stel dat men de boom nu nog eens drastisch zou gaan snoeien (om louter tijdelijke esthetische redenen), om de afstervende uiteinden te verwijderen? Dan wordt de boom alleen maar extremer belast door de bijkomende snoeiwonden; naast de slechte standplaats die al wortelschade veroorzaakt.
Het grondig inspecteren van de boom en zijn omgeving zou de echte de basisoorzaak van de slechte conditie bloot leggen. Hierdoor zal snel geweten zijn dat er bijvoorbeeld een standplaatsverbetering nodig is in plaats van een snoeibeurt.
Dit voorbeeld is hele duidelijk. Vaak zijn er andere gebreken of factoren die bij de inspectie van bomen naar boven komen en dus ook zullen leiden tot een andere maar meer gepaste aanpak van de bomen.
Kennis maakt het verschil tussen een correcte of een foutieve beoordeling. En bepaalt het gezonde lange termijn behoud van de boom.
Er zijn schimmels die in symbiose leven met bomen. Of schimmels die leven van het levende of dode hout van bomen.
De schimmels die aanwezig zijn, moeten correct herkend worden. Om een juist beeld te krijgen over de conditie waarin de boom zich bevindt.
Iedere aanwezige schimmel verteld iets over de conditie van de boom. Op die manier worden ook de noden voor de boom zichtbaar. En kan de juiste diagnose en behandeling gesteld worden. Zeker als men de boom zolang mogelijk wenst te behouden.
Bij de inspectie van bomen is kennis over schimmels en vele andere factoren dus onontbeerlijk.
Wat is een VTA-controle of “Visual Tree Assessment”
Het inspecteren van een boom kan door middel van een VTA-controle (Visual Tree Assessment), aangevuld met een MTA-controle (zie hieronder). Bij een VTA-controle wordt de boom op vele parameters op een non-destructieve manier gecontroleerd en beoordeeld.
Uit deze inspectie kan blijken dat de boom bv. zeer onstabiel is geworden. Of gevoelig is aan windworp, stambreuk of takbreuk.
Er kan ook blijken dat de levensverwachtingen nog maar beperkt zijn. Omwille van bijvoorbeeld een aantasting. Zoals de vergevorderde staat van een schimmel, waarbij de vruchtlichamen van bv. een tonderzwam of korsthoutskoolzwam reeds zichtbaar zijn.
Bij dit boomonderzoek worden onder andere volgende parameters beoordeelt:
- bladzetting
- bladkleur
- scheutlengte
- grote van de vruchten
- kroonstructuur
- kroonkwaliteit
- is er taksterfte
- holten
- inrottingen
- mechanische schade
- zware elleboogtakken
- zware zuigers
- scheuren
- torsies
- wortelsgestel
- wurgwortels
- standplaats
- …
Aan de hand van de non-destructieve en visuele inspectie van bomen kan beslist worden dat er nog bijkomende onderzoeken nodig zijn. Zo kan bijvoorbeeld een resistografie, trekproef, bladanalyse, grondanalyse, akoustische tomografie of ander onderzoek noodzakelijk zijn.
Wanneer een boom niet meer gezond meer is, en de levensverwachtingen dus eerder beperkt zijn, en de eigenaar of beheerder van de boom deze toch nog zo lang als mogelijk op een veilige manier wenst te behouden, is een opvolging op regelmatige basis nodig: inspectie om de 6 maanden, 12 maanden of 24 maanden. Dit in functie van de huidige toestand van de boom.
Wanneer een boom gevoelig is aan windworp door een zwaar aangetaste gestelwortel of een grote holte in de stam, zal de opvolging op zeer regelmatige momenten dienen te gebeuren. Als de conditie van de boom te slecht is, kan zelfs een noodkap of noodvelling nodig zijn.
Wat is een MTA-controle of “Mycological Tree Assessment”
Bij de inspectie van de boom zagen wij het vruchtlichaam van een zwavelzwam op een Prunus serotina (vogelkers). De zwavelzwam is een bruinrotter en vertelt ons tijdens de MTA-controle dat de boom zwaar is aangetast. De aantasting kan leiden tot stambreuk.
MTA is een onderzoeksmethode van de boom waarbij men aan de hand van de schimmels die op, rond of in de buurt van de boom voorkomen, mede de toestand waarin de boom zich bevindt, gaat afleiden en bepalen.
Dit alles is zeer uitgebreid en gedetailleerd beschreven in het boek “Mycological Tree Assessment” van Gerrit Jan Keizer, die er de grondlegger van is.
Bij dit boomonderzoek gaat men zich vooral concentreren op de aanwezige schimmels:
- zowel deze aanwezig op de boom
- in de omgeving van de boom
- op afgestorven takken
- in de wortelzone van de boom
- en gaat bepaald worden in welke levensfase de geïnspecteerde boom zich bevindt. Dit aan de hand van de schimmels die er op dat moment voorkomen omdat deze schimmels zeer specifiek zijn per levensfase.
De MTA methodologie is gesteund op het boomsoorteigen ecosysteem van bomen, beschreven door Gerrit Jan Keizer in zijn boek “De Verborgen Boom”.
Beide boeken zijn trouwens aanraders! U kan het boek over MTA kopen via Inverde. En U kan het boek “De verborgen boom” kopen via A3-boeken.
Wenst u uw boom te laten inspecteren, twijfel dan niet ons te contacteren.
