Wanneer bomen snoeien?
Wanneer bomen snoeien?
Bomen snoeien kan je niet het ganse jaar door. De twee beste momenten in het jaar om bomen te snoeien zijn vooral de zomer en daarnaast de winter.
Bomen snoeien doe je best niet in de lente of de herfst. Want tijdens de lente zijn de bladeren nog aan het uitlopen en tijdens de herfst moeten de bomen hun bladeren afwerpen. Beide momenten heeft de boom te weinig energiereserves om zijn snoeiwonden goed af te grendelen.
En snoei je dan toch, dan verzwak je de boom nodeloos.
Wanneer je een boom gaat snoeien is ook afhankelijk van het soort van snoei dat je gaat toepassen.
Zo is het snoeitijdstip bij knotten de winterperiode, omdat je dan meer slapende ogen en adventiefknoppen gaat activeren.
Een boom uitlichten of innemen doe je dan weer best in de zomer wanneer de boom over zijn maximale energieniveau beschikt.
Ook moet je bij het tijdstip van snoeien rekening houden met de boomsoort. Lees hier meer over in het stuk ABC-bomen.
Tevens mag je alleen bomen met een goede conditie snoeien. Zwakke of verzwakte bomen snoeien, deze met conditieverlies, kan fataal zijn voor de bomen.
Wanneer is snoeien het minst schadelijk voor de boom?
Een boom snoeien doe je best in de zomer. Vanaf juni tot eind september. Dat is de minst schadelijke periode voor de boom.
Wanneer een boom volledig in blad staat en het blad volledig ontwikkeld is, dan mag je de boom snoeien.
Want dan is het energieniveau van de boom terug op een hoog niveau en rest er nog een gans groeiseizoen om snoeiwonden af te grendelen. De boom kan zich dan het beste verweren tegen parasitaire schimmelinfecties en andere aantastingen en belagers.
Wanneer hebben bomen hun hoogste energieniveau?
Bomen behalen hun maximum energieniveau in de zomerperiode, als de bladeren volledig zijn uitgelopen en volledig volgroeit zijn.
Als we gaan snoeien, wensen we dat bomen op hun maximum energieniveau zitten. Want dan kunnen bomen hun snoeiwonden het beste genezen.
Met genezen bedoelen we het resterende hout afgrendelen ten opzichte van de buitenlucht en snoeiwonden overgroeien met callus. Bomen voorkomen hierdoor immers beter ziektes en aantastingen.
Vanaf het moment dat in de lente de bladeren aan de bomen staan, beginnen de bomen hun energiepeil op te bouwen.
De bladeren fungeren als kleine zonnepanelen die CO2 omzetten in suikers. Dit omwille van het chlorofyl dat dan in het blad aanwezig is. En door de fotosynthese en de aanwezigheid van Uv-licht worden dan suikers gevormd.
Deze suikers zijn energie bouwstenen om houtcellen aan te maken, en dus ook callus of wondovergroeiingsweefsel.
Bomen snoeien in de zomer is dus beter omdat de boom over veel meer energie beschikt dan in de winter. Ook omdat de boom nog een gans groeiseizoen zijn wonden kan genezen.
De bladzetting (uitlopen blad) en bladval bepalen het snoeitijdstip
Het moment van de bladzetting en bladval bepalen mee wanneer we al dan niet mogen snoeien.
Het einde van de bladzetting van de boom bepaalt het eerste snoeitijdstip. Als de bladzetting volledig voltooid is en de bladeren volgroeid zijn, kan het eerste snoeiwerk beginnen. De bomen hebben dan al enkele weken tijd gehad om via hun bladeren terug hun energiereserves aan te vullen.
Het moment dat de bladeren beginnen te verkleuren met nadien de bladval bepaalt daarentegen het laatste snoeitijdstip.
Wanneer in de herfst de eerste bladverkleuring optreed, mag je een boom niet meer snoeien.
De boom heeft dan al zijn energie nodig om kurklijsten aan te maken tussen twijg en de bladsteel en moet als het blad is afgevallen al deze kleine wondjes genezen.
Ieder jaar is het beginmoment en eindmoment wanneer je een boom mag snoeien dus verschillend. En afhankelijk van de weersomstandigheden.
Tijdens een warmer voorjaar zullen de bomen sneller in blad staan en kan je sneller snoeien. En wanneer het in het najaar langer warm blijft, zullen de bladeren langer aan de bomen blijven hangen.
Tijdens uitlopen blad en bladval verbruikt de boom veel energie uit zijn reserves
De energiereserves van een boom bestaan uit suikers die hij heeft opgeslagen in zijn spinthout, stam, wortels, takken en twijgen.
Dit gedurende de groeiperiode, namelijk vanaf het late voorjaar, de zomer en het begin van het najaar, wanneer er namelijk bladeren aan de boom staan.
Veel van deze energie gaat de boom gebruiken bij de start van het groeiseizoen om nieuwe bladeren en hout te maken. Ook gaat de boom veel van deze opgeslagen energie gebruiken om de bladlittekens te genezen in de herfst bij de bladval.
Als tijdens de perioden van het uitlopen van het blad en de bladval, je de boom gaat snoeien, waarbij dus twijgen en takken verwijderd worden, wordt er een dubbele aanslag op de energiereserves van de boom gemaakt.
Enerzijds worden energiereserves weg gesnoeid en anderzijds moet de boom starten met afgrendeling van wonden op een moment dat de boom ook al bezig is met ofwel het uitlopen van het blad of het afstoten van het blad.
Door bomen te snoeien tijdens het uitlopen van het blad of de bladval verzwak je de boom nodeloos en zal de boom gemakkelijker ten prooi vallen aan aantastingen en belagers.
Bemerk daarbij dat bomen met een slechte conditie en een verminderde vitaliteit kunnen hierdoor afsterven.
Wanneer ABC-bomen snoeien?
ABC-bomen snoeien we altijd in de zomerperiode. Nooit op het einde van de winter of vroeg in het voorjaar.
ABC-bomen zijn namelijk bomen die kunnen bloeden als ze gesnoeid worden. En bloeden kan fataal zijn voor deze boomsoorten.
In de winter en het voorjaar is de worteldruk van het naar boven geperste water bij ABC-bomen veel groter en intensiever dan bij andere boomsoorten. Die niet tot deze groep behoren.
Bij het snoeien van ABC-bomen in de winter of het voorjaar gaan snoeiwonden bloeden.
Het vocht uit het levende hout stroomt dan uit de snoeiwonden. De boom verliest hierdoor naast vocht, dat nodig is om zijn levensprocessen te onderhouden, ook suikers. Zijn energie.
Het vocht dat uit de snoeiwonde loopt, stroomt vaak over de tak of stam onder graviteit naar beneden. Waardoor takken of stam altijd vochtig blijven gedurende een lange periode.
In dit vocht komt dan weer een bacterie die de bast van de boom aantast en op termijn inrotting kan veroorzaken.
Vochtverlies uit de snoeiwonde, energieverlies, infecties en zelfs inrottingen zijn allen zaken die je wil vermijden bij het snoeien van bomen.
Om bloeden van de snoeiwonden te voorkomen, moeten ABC-bomen in de zomer gesnoeid worden.
In de zomer, wanneer de boom volledig in blad staat, is de worteldruk van het aangevoerde water veel kleiner en is er veel verdamping van water via het blad. Bloeden is dan niet aan de orde.
De bomen kunnen dan ook netjes hun snoeiwonden afgrendelen en overgroeien.
Welke bomen zijn ABC-bomen?
Tot de groep van de ABC-bomen behoren:
- Acer (esdoorn),
- Betula (berk),
- Carpinus (haagbeuk),
- Juglans (okkernoot),
- Fagus sylvatica (beuk), slechts sporadisch in specifieke gevallen,
- Gleditsia triacanthos (valse Christusdoorn),
- Laburnum anagyroides (goudenregen),
- Aesculus hyppocastanum (witte paardenkastanje),
- Populus (populier) en Pterocarya (vleugelnoot).
Een boom kan dood bloeden
Wanneer je het snoeitijdstip voor een ABC-boom niet respecteert kan de boom dood bloeden. Je zal de boom nadien misschien ook nog moeten kappen.
Het is beter dat je er rekening mee houdt wanneer je bomen gaat snoeien.
Hieronder ziet u een video van een okkernoot (Juglans regia) waarvan een tak gesnoeid is (tijdens het vellen van de boom omdat deze in de stamvoet helemaal was ingerot en onveilig was). En waar bloeding is ontstaan.
De video van deze okkernoot is gemaakt tijdens het vellen van de boom. De boom moest dringend geveld worden omdat de boom zwaar was aangetast door een parasitaire schimmel en de boom dreigde om te vallen.
En omdat de boom toch moest geveld worden, was het een ideaal educatief moment om het bloeden te filmen.
Het soort snoei bepaalt mee wanneer we bomen snoeien
Wanneer je een boom gaat snoeien is ook afhankelijk van het gewenste resultaat en de soort van snoei die je toepast.
Het knotten van bomen en het snoeien van fruitbomen gebeurt best in de winter.
Wel buiten de vorstperiode om schade aan het cambium (dit is de groeilaag tussen de bast en het spinthout) te voorkomen. Beschadiging van het cambium bemoeilijkt de callusvorming.
Snoeien tijdens de winter activeert meer slapende knoppen of adventiefknoppen. Dit is bij het knotten dan weer een voordeel. Er worden meer twijgen gevormd en de knotten overgroeien immers sneller met nieuw weefsel. Met andere woorden er is sneller callusvorming.
Hieronder nog een foto van de verzorging van een snoeiwonde om de callusvorming (wondovergroeiing) te bevorderen.
Bomen met slechte conditie snoeien je beter niet. Het verzwakt ze nog meer.
Over wanneer je een boom gaat snoeien, hebben we al één en andere uit de doeken gedaan. En er is nog een belangrijke voorwaarde.
Alleen een boom met goede conditie, dus zonder conditieverlies mag je snoeien.
Zoals hierboven reeds uitgelegd, neem je met snoeien de energiereserves weg die in de takken en twijgen aanwezig zijn. Een boom met een slechte conditie of een verzwakte boom dus, heeft al deze energiereserves broodnodig voor systeemherstel en afweer.
Wanneer je nu energiereserves gaat wegnemen, kan de boom zich niet degelijk meer afweren tegen indringers en belagers. De boom verzwakt hierdoor nog meer. En de kans neemt toe dat het de boom fataal wordt.
Het is dus niet verstandig de afgestorven uiteinden van wegkwijnende takken te snoeien voor het esthetisch uitzicht. Het is veel verstandiger de oorzaak op te sporen waarom de boom in slechte conditie vertoeft. En waarschijnlijk is een standplaatsverbetering de oplossing. Vraag hierover steeds advies.
Laat u adviseren door boomverzorger en certified tree manager Bert Janssens om te bepalen of uw boom mag gesnoeid worden.
Graag vermelden we nog dat we op onze webpagina ‘beukenboom snoeien’ meer uitleg geven over de fysiologie van bomen en hun energie. En hoe dit alles van invloed is op de conditie van een boom.
Vraag ons zeker advies wanneer u een boom met slechte of zwakke conditie wenst te laten snoeien.
Misverstanden over wanneer we best een boom snoeien
Er zijn spijtig genoeg veel misverstanden rond wanneer we bomen snoeien en het juiste snoeitijdstip.
Vroeger werden bomen dikwijls gesnoeid in de winter. Omdat er gedurende de winter meer tijd was. En er niet op het veld moest gewerkt worden.
Of bomen werden gesnoeid in het najaar, wanneer de noten gevallen waren. Of wanneer het fruit was afgerijpt. Noten en fruit zijn als voedsel belangrijk om de winter door te komen. Vroeger snoeien betekent verlies van opbrengst en verlies van voedsel in dit geval.
In de lente en de zomer was er geen tijd daarentegen. Er moest dan enerzijds gepland en anderzijds geoogst worden.
Contacteer ons vrijblijvend met vragen over wanneer best uw boom snoeien
Heeft u vragen, twijfel dan niet mij te contacteren en stel gerust uw vraag.
Wij leggen u graag ter plaatse bij u thuis, en in detail uit waarom het veelal beter is om een boom te snoeien in de zomer.